Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa im. Orła Białego w Czernikowie

Autor: Anna Grzelak

Temat : „Zobaczyć, zbadać, zapamiętać- poznawanie przez obserwacje i doświadczenia”

Przedmiot: biologia

Rodzaj innowacji: metodyczna

Data wprowadzenia: wrzesień 2018

Data zakończenia: czerwiec 2019

Wstęp - uzasadnienie celowości wprowadzenia innowacji:

Ważnym elementem działań dydaktycznych naszej szkoły jest zachęcenie uczniów do pogłębiania i rozbudzania zainteresowań przedmiotami przyrodniczymi.

Inspiracją  do opracowania innowacji pt.:  „„Zobaczyć, zbadać, zapamiętać „” stały się dla mnie wieloletnie  obserwacje oraz przeprowadzone diagnozy  w pracy w szkole. Zauważyłam, że uczniom najbardziej brakuje praktycznych działań w poznawaniu przyrody. Wśród celów nauczania oraz standardów kształcenia poczesne miejsce zajmują zagadnienia dotyczące szeroko pojętego operowania informacją, jej pozyskiwania, przedstawiania i wykorzystywania. Do realizacji tych zamiarów doskonale nadają się wyniki eksperymentów i obserwacji. Na ich podstawie można wprowadzać pojęcia i wyrabiać nawyki z zakresu posługiwania się informacją. Bardzo ważny jest kontakt uczniów z eksperymentem, daje on uczniom możliwość zbadania prostych zjawisk samodzielnie. Ma to ogromne znaczenie, gdyż wiedza zdobyta w ten sposób staje się czymś ,,własnym”. Wiadomości i umiejętności nabyte podczas przeprowadzania eksperymentu ( także zaangażowanie emocjonalne, własne przemyślenia), pozostają na dłużej w umyśle ucznia i ułatwiają mu dalszy rozwój. Eksperyment w pracowni szkolnej jest okazją do rozwijania pomysłowości, samodzielności, zdolności i twórczego myślenia. Eksperyment ma dla ucznia znaczenie emocjonalne, jest niezmiernie atrakcyjny i może wzbudzić motywy uczenia się, ukształtować głębokie zainteresowanie. Mam nadzieję, że tego typu działania proponowane przeze mnie na zajęciach nauczą dzieci samodzielnego myślenia, wyzwolą ich inwencję twórczą , jak również sprawią im radość. Wyżej wymieniona innowacja ma na celu wyposażyć uczniów w określone wiadomości, umiejętności i postawy służące najbliższemu środowisku przyrodniczemu. Skierowana jest na dużą aktywność w osiąganiu zamierzonych celów.

 

Adresaci innowacji:

Innowacja pedagogiczna „Zobaczyć, zbadać, zapamiętać „” skierowana jest dla uczniów klasy piątej Szkoły Podstawowej w Czernikowie. Osobą odpowiedzialną za jej realizację jest autorka innowacji, Anna Grzelak.

 

Czas realizacji innowacji

Innowacja przewidziana jest na rok szkolny 2018/2019. Realizowana będzie od września 2018r. w wymiarze jednej godziny tygodniowo (45 minut)w ramach zajęć pozalekcyjnych.

 

Rozmiar przestrzenny

Zajęcia innowacyjne realizowane będą w Szkole Podstawowej w Czernikowie i na zajęciach terenowych (łąka, rzeka, pole)

 

Założenia ogólne

Utworzenie innowacji  przyrodniczej daje możliwość łączenia teorii z praktyką przez:  

- obserwację zjawisk i obiektów przyrodniczych,

- prowadzenie doświadczeń przez uczniów

- zajęcia terenowe

- gry i zabawy dydaktyczne

- hodowla roślin

Moim zadaniem – jako nauczyciela – jest wspomaganie, ukierunkowywanie rozwoju młodego człowieka. Nauka poprzez zabawę i doświadczenie jest bowiem podstawowym i najprostszym, sposobem przekazywania wiedzy dziecku.

Realizując tę innowację, będą starała się stosować zasadę: słyszę, widzę, czuję, dotknę, poznam, zapamiętam.

Cele innowacji

Cele ogólne:

- popularyzacja wiedzy przyrodniczej

- rozwijanie indywidualnych zainteresowań, predyspozycji i uzdolnień uczniów 

- zachęcanie i motywowanie uczniów do poznawania przyrody w sposób aktywny, twórczy, dociekliwy i wytrwały

Cele szczegółowe:

 - dostrzeganie zmian w otaczającym środowisku
- rozwijanie umiejętności obserwowania środowiska oraz gromadzenia informacji o nim
- budzenie zainteresowań zjawiskami przyrodniczymi (dostrzeganie związków przyczynowo-skutkowych)
- rozwijanie umiejętności dochodzenia do wiedzy drogą obserwacji, doświadczeń, wnioskowania, uogólniania
- wdrażanie do nabywania umiejętności planowania i przeprowadzania prostych doświadczeń przyrodniczych
- wdrażanie do twórczego myślenia
- - wykorzystanie naturalnej ciekawości świata dzieci dla rozwijania trwałych zainteresowań przyrodniczych
- rozwijanie logicznego myślenia, odnoszenia teorii do praktyki,

- nauka współpracy, dzielenia się zadaniami,

- nauka uważnego słuchania wypowiedzi oraz korzystania z przekazanych informacji.

Metody pracy:

W pracy z uczniami stosowane będą metody aktywizujące, zachęcające każdego ucznia do aktywnego uczestnictwa  w zajęciach:

- programy edukacyjne i filmów przyrodnicze

- foto- relacja z realizacji zadań

- wycieczki po okolicy

- zajęcia w terenie

- pokaz

- obserwacje, doświadczenia

- praktycznego działania

Formy pracy:

-praca indywidualna,

- praca w grupach,

- praca w parach,

- przydzielanie uczniom zdolnym innych zadań podczas pracy indywidualnej lub grupowej,

- stopniowanie trudności,

 

Tematyka zajęć:

Zagadnienia zostały opracowane w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej.

 

Zakres wprowadzanych treści:

Innowacja została skonstruowana wokół następujących zagadnień:

• Fauna i flora wokół nas
• Ekologia
• Zdrowie
• Doświadczenia przyrodnicze

 

Harmonogram działań

Lp.	Zadanie do realizacji	Sposoby realizacji	Odpowiedzialny	Terminy
1.	Biologia jako nauka o życiu	Poznanie zakresu biologii	Nauczyciel biologii	IX 2018r.
2.	Przyrządy i narzędzia służące do poznawania roślin i zwierząt	Pokaz	Nauczyciel biologii	IX 2018r.
3.	Obserwacja a doświadczenie	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	IX 2018r.
4.	Obserwacje liści	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	IX 2018r.
5.	Poznajemy korzenie	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	X 2018r.
6.	Poznawanie drzew	Zajęcia praktyczne w terenie oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	X 2018r.
7.	Tworzymy zielnik	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	X 2018 r.
8.	Tworzymy zielnik	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	X 2018r.
9.	Różnorodność grzybów	Poznawanie podziału grzybów	Nauczyciel biologii	XI 2018r.
10.	Grzyby pasożytnicze	Poznawanie grzybów	Nauczyciel biologii	XI 2018r.
11.	Tworzymy album grzybów	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	XI 2018r.
12.	Tworzymy album grzybów	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	XI 2018r.
13.	Określanie wieku drzewa	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	XII 2018r.
14.	Określanie wysokości drzew	Zajęcia praktyczne w terenie oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	XII 2018r.
15.	Określanie wysokości drzew	Zajęcia praktyczne w terenie oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	XII 2018r.
16.	Zasady mikroskopowania	Zajęcia z mikroskopem- zajęcia praktyczne	Nauczyciel biologii	I 2019r.
17.	Tworzenie preparatów mikroskopowych	Zajęcia z mikroskopem- zajęcia praktyczne	Nauczyciel biologii	I 2019r.
18..	Tworzenie preparatów mikroskopowych	Zajęcia z mikroskopem- zajęcia praktyczne	Nauczyciel biologii	I 2019r.
19.	Tworzenie preparatów mikroskopowych	Zajęcia z mikroskopem- zajęcia praktyczne	Nauczyciel biologii	I 2019r.
20.	Rodzaje komórek	Zajęcia z mikroskopem-obserwacja	Nauczyciel biologii	II 2019r.
21.	Rodzaje komórek	Zajęcia z mikroskopem-obserwacja	Nauczyciel biologii	II 2019r.
22..	Wykrywanie tłuszczów w produktach spożywczych	Doświadczenie	Nauczyciel biologii	II 2018r.
23.	Sposoby oddychania roślin	Doświadczenie	Nauczyciel biologii	III 2019r.
24.	Wchłanianie wody przez mchy	Doświadczenie	Nauczyciel biologii	III 2018r.
25.	Tworzenie problemu badawczego	ćwiczenia	Nauczyciel biologii	III 2018r.
26.	Rozmnażanie roślin	Poznawanie sposobów rozmnażania	Nauczyciel biologii	IV 2018r.
27.	Hodowla rośliny z sadzonek liścia	Hodowla	Nauczyciel biologii	IV 2018r.
28.	Hodowla rośliny z bulwy ziemniaka	Hodowla	Nauczyciel biologii	IV 2018r.
29.	Rozpoznawanie roślin i zwierząt w naszej okolicy za pomocą klucza do rozpoznawania gatunków	Zajęcia praktyczne w terenie oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	IV 2018r.
30.	Rozpoznawanie roślin i zwierząt w naszej okolicy za pomocą klucza do rozpoznawania gatunków	Zajęcia praktyczne w terenie oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	V 2019r.
31.	Tworzenie albumu z gatunkami roślin i zwierząt naszej okolicy	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	V 2019r.
32.	Porosty w naszej okolicy	Zajęcia terenowe	Nauczyciel biologii	V 2019r.
33.	Tworzenie skali porostowej	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu	Nauczyciel biologii	VI 2019r.
34.	Przeprowadzenie konkursu biologicznego	Konkurs klasowy	Nauczyciel biologii	VI 2018r.
35.	Ewaluacja zajęć- co poznałam dzięki uczestniczeniu w zajęciach?	Ankieta	Nauczyciel biologii	VI 2018r.

 

Oczekiwane  efekty  (korzyści wdrożenia innowacji)

 

Program innowacji przygotowuje ucznia do: 

- samodzielnego myślenia; 

- dostrzegania zmian w środowisku;

- obserwacji otaczającego świata, zjawisk przyrodniczych i dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych; 

- poszanowania przyrody; 

- dbałości o własne zdrowie;

- prezentowania efektów swojej działalności badawczej; 

- udziału w konkursach przyrodniczych na różnych szczeblach;

- udziału w akcjach ekologicznych i zdrowotnych;

- ciekawego i pożytecznego spędzania wolnego czasu

- odpowiedzialności za pracę własną i grupy

- umiejętności współpracy w grupie.

 

Nauczyciel:

- podnosi jakość pracy szkoły poprzez prowadzenie dodatkowych zajęć innowacyjnych, rozwijających uzdolnienia uczniów

- wzbogaca ofertę edukacyjną szkoły

- wpływa na promocję szkoły w środowisku lokalnym poprzez poszerzenie oferty edukacyjnej szkoły, 

- dzięki indywidualizacji procesu edukacyjnego,  wpływa na rozwój każdego ucznia

- rozwijając umiejętności uczniów, doskonali swój warsztat pracy.

Oczekiwane  efekty  (korzyści wdrożenia innowacji)

 

-  przyrost wiadomości i umiejętności,

- wzrost zainteresowania wiedzą przyrodniczą

- podejmowanie pozytywnych działań wobec przyrody

- umiejętność przeprowadzania obserwacji i doświadczeń

- umiejętność współpracy w zespole i dzielenia się swoja wiedza z innymi

- rozwój kreatywnego myślenia.

 

Środki, materiały, sprzęt

 

Do realizacji innowacji będą wykorzystywane środki dydaktyczne będące na wyposażeniu szkoły.

 

Sprzymierzeńcy innowacji

 

Sprzymierzeńcami innowacji będą: dyrektor szkoły oraz rodzice uczniów.

Sposoby oceny

Sposób oceniania uczestników jest bardzo ważnym elementem w procesie nauczania. Odgrywa ważną rolę w motywowaniu uczniów do nauki. Osiągnięcia uczniów kontrolowane będą na bieżąco poprzez ich obserwacje przez nauczyciela.Za wytwory pracy, zaangażowanie, aktywność uczniowie otrzymywać będą pochwały ustne od nauczyciela. Umiejętność zastosowania zdobytej wiedzy teoretycznej sprawdzana będzie poprzez wyniki konkursu na koniec roku. Po każdym spotkaniu uczniowie podsumują tematykę zajęć  i określą, czego się danego dnia nauczyli.

 

Ewaluacja

Aby przekonać się, czy innowacja spełniła swoją rolę, spopularyzowała wiedzę przyrodniczą niezbędne jest przeprowadzenie ewaluacji. Celem ewaluacji będzie zdiagnozowanie obszarów sukcesów i niepowodzeń, sprawdzenie, czy innowacyjne metody sprzyjały rozwijaniu wiedzy i umiejętności uczniów.

W celu uzyskania informacji zwrotnej nauczyciel przeprowadzi:

 - ankietę dotyczącą zadowolenia uczniów z zajęć

 - rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami,

 - rozmowy z rodzicami.

- analiza dokumentacji złożonej przez uczniów (karty pracy, albumy prezentacje).

 Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane w sprawozdaniu oraz udostępnione dyrektorowi szkoły, zainteresowanym rodzicom, a także radzie pedagogicznej.

Materiały wypracowane przez uczniów będą systematycznie prezentowane na gazetce i na stronie internetowej szkoły.

 

Bibliografia, literatura

1. Ewa Gromek, Ewa Kłos.: Zajęcia warsztatowe dla szkoły podstawowej . Warszawa 2012
2. Delphine Grinberg.: 60 nowych eksperymentów- super zabawa. Warszawa 1995
3. Rainer Kothe .: Eksperymenty- księga młodych odkrywców . Warszawa 2012