Opis  innowacji

 

Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa im. Orła Białego w Czernikowie

Autor: Emilia Jaborska

Temat: „ Przez cztery pory roku z ortografią”

Przedmiot: edukacja polonistyczna

Rodzaj innowacji: metodyczna

Data wprowadzenia: wrzesień 2018

Data zakończenia: czerwiec 2019

Wstęp - uzasadnienie celowości wprowadzenia innowacji:

Inspiracją  do opracowania innowacji pt.:  „Przez cztery pory roku z ortografią” stały się dla mnie własne refleksje – poprawne pisanie sprawia uczniom wiele problemów. Dzieci popełniają wiele błędów, mają problemy z łączeniem teorii z praktyką. Podczas pisemnych wypowiedzi zapominają o zasadach pisowni. Trudno przychodzi im łączenie rozumienia czytanego tekstu z zapamiętywaniem pisowni wyrazów. Aby zatem doskonalić umiejętności uczniów, postanowiłam stworzyć w.w. innowację, która łączy zabawę z praktyką, a jak wiadomo w okresie edukacji wczesnoszkolnej występuje zwiększone zapotrzebowanie na ruch. Wprowadzenie innowacji zostało poprzedzone diagnozą istniejącej sytuacji, a sama innowacja wyniknęła z tej diagnozy. Zaistniała potrzeba wprowadzenia zmian. Postanowiłam stworzyć i realizować wśród wychowanków niekonwencjonalne zajęcia ortograficzne. Są one wyjściem naprzeciw wymogom edukacyjnym zawartym w aktualnej podstawie programowej dla pierwszego etapu edukacyjnego. Innowacja ma zachęcać i motywować uczniów do aktywnego i efektywnego używania języka polskiego. Te dodatkowe zajęcia pozwolą uczniom przezwyciężyć ich trudności dotyczące poprawnego pisania i czytania. Młodszy wiek szkolny jest okresem kształtowania się i doskonalenia procesów poznawczych, takich jak: spostrzeganie, pamięć, uwaga, mowa, myślenie, niezwykle ważnych również przy uczeniu się ortografii. Dzieci nieraz nie umieją patrzeć, słuchać, zauważać, dlatego tworząc tą innowację postawiłam na działania ćwiczące ortografię w sposób atrakcyjny, nietypowy, a zatem ciekawy dla młodego człowieka. Taka forma nauki z użyciem metod aktywizujących zainteresuje dzieci, pobudzi ich do efektywnego stosowania poprawnej pisowni, a przy okazji ułatwi im edukację w pierwszym etapie kształcenia. Efekty pracy prezentowane będą w sali lekcyjnej. Dzięki tym spotkaniom uczniowie dodatkowo powiększą swój zasób słów, udoskonalą umiejętność poprawnego zamykania myśli w obrębie zdania, będą ćwiczyli prawidłowe czytanie ze zrozumieniem, a co za tym idzie będą inspirowani do bycia aktywnym, świadomym, zagorzałym czytelnikiem. Ich wyobraźnia zostanie pobudzona, a zainteresowania czytelnicze rozbudzone. Uczniowie zostaną uwrażliwieni na piękno słowa ojczystego, a tym samym zwiększy się ich umiejętność stosowania poprawnej pisowni wyrazów. Żywe, pełne fantazji i zabawy lekcje wpłyną na opanowanie, usystematyzowanie i utrwalenie zdobywanej przez uczniów wiedzy. Mam nadzieję, że tego typu działania nauczą dzieci samodzielnego myślenia, wyzwolą ich inwencję twórczą , jak również sprawią im radość, a nie będą tylko przykrym szkolnym obowiązkiem.  Wprowadzone zabawy rozwiną uczniowskie zainteresowania i przyczynią się do odnoszenia dalszych sukcesów szkolnych.

 

Adresaci innowacji:

Innowacja pedagogiczna „ Przez cztery pory roku z ortografią” skierowana jest dla uczniów pierwszego etapu edukacyjnego – uczniów trzeciej klasy Szkoły Podstawowej w Czernikowie. Osobą odpowiedzialną za jej realizację jest autorka innowacji, Emilia Jaborska.

 

Czas realizacji innowacji

Innowacja przewidziana jest na rok szkolny 2018/2019. Realizowana będzie od września 2018r. w wymiarze jednej godziny tygodniowo (45 minut)  w ramach zajęć pozalekcyjnych.

 

Rozmiar przestrzenny

Zajęcia innowacyjne realizowane będą w Szkole Podstawowej w Czernikowie.

 

Założenia ogólne

Głównym celem innowacji jest wprowadzenie ucznia na odpowiedni poziom świadomości i wrażliwości ortograficznej, wypracowanie poprawnego nawyku pisania pod względem ortograficznym, a także poprawnego czytania ze zrozumieniem.

Moim zadaniem – jako nauczyciela – jest wspomaganie, ukierunkowywanie rozwoju młodego człowieka, zgodnie z jego wrodzonym potencjałem w zakresie koncentracji uwagi, zapamiętywania informacji i twórczego myślenia. Wymienione umiejętności zostaną rozwinięte na zajęciach innowacyjnych poprzez odwołanie do naturalnej formy aktywności dziecięcej, czyli zabawy. Nauka poprzez zabawę jest bowiem podstawowym, chyba najprostszym, sposobem przekazywania wiedzy dziecku.

 Dzięki „dyktandom bieganym” uczniowie utrwalą poznane zasady ortograficzne, zaczną stosować je w działaniach praktycznych, a także udoskonalą umiejętność czytania ze zrozumieniem czy przekazywania informacji w grupie.

Przepisywane, omawiane teksty dotyczyć będą czterech pór roku i słownictwa z nim związanego. Bazowały one będą na teoretycznych założeniach ortografii polskiej. Praktyczne ćwiczenia ortograficzne uczynią dzieci prawdziwymi mistrzami ortografii.

W ciągu roku szkolnego zostaną dokonane cztery, zgodnie z ilością pór roku, podsumowania treści, które de facto utrwalą cyklicznie zdobywaną przez uczniów wiedzę. Ich wynikiem będzie stworzenie czterech plansz obrazujących cztery pory roku, zawierających poznane, konkretne słownictwo.

Cele innowacji

Cele ogólne:

- kształtowanie nawyku prawidłowego stosowania zasad ortograficznych,

- wdrażanie do systematyczności oraz samokontroli,

- rozwijanie zainteresowań czytelniczych,

- kształtowanie wrażliwości na piękno literatury,

- doskonalenie procesu kojarzenia, zapamiętywania, wnioskowania,

- kształtowanie umiejętności czytania i słuchania ze zrozumieniem.

 

Cele szczegółowe:

- doskonalenie umiejętności poprawnej pisowni pod względem ortograficznym i gramatycznym,

- poznawanie nowego słownictwa,

- poznawanie zasad prawidłowego łączenia wyrazów w zdania,

- utrwalanie reguł i zasad ortograficznych poprzez zabawę,

- wyrabianie nawyku samokontroli i samodzielności,

- doskonalenie umiejętności pisania z pamięci i ze słuchu,

- doskonalenie pamięci wzrokowej oraz słuchowej oraz spostrzegawczości ortograficznej,

- doskonalenie umiejętności opowiadania przeczytanego tekstu,

- rozwijanie umiejętności głośnego i cichego czytania ze zrozumieniem,

- rozwijanie wyobraźni uczniów,

- rozwijanie koordynacji wzrokowo – ruchowej uczniów,

- rozwijanie logicznego myślenia, odnoszenia teorii do praktyki,

- nauka współpracy, dzielenia się zadaniami,

- nauka uważnego słuchania wypowiedzi oraz korzystania z przekazanych informacji.

 

Sposób realizacji – metody i formy

Metody pracy:

W pracy z uczniami stosowane będą metody aktywizujące, zachęcające każdego ucznia do aktywnego uczestnictwa  w zajęciach ortograficznych:

- poglądowa,

- słowna,

- praktycznego działania,

- problemowa, zadaniowa,

- pogadanka.

Formy pracy:

 -praca indywidualna,

- praca w grupach,

- praca w parach,

- przydzielanie uczniom zdolnym innych zadań podczas pracy indywidualnej lub grupowej,

- stopniowanie trudności.

 

Tematyka zajęć

Zagadnienia zostały opracowane w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla I etapu edukacyjnego. Są one kontynuacją tematyki zajęć II klasy, uzupełniają ją, poszerzają, utrwalają. Przewidziano realizację czterech bloków tematycznych, odnoszących się do czterech pór roku.

 

Zakres wprowadzanych treści

 

Utrwalenie zasad pisowni wyrazów:

- z rz

- z ż

- z ch

- z h

- z ó

- z  u

- pisowni cząstki „nie” z różnymi częściami mowy

- pisowni wyrazów z ą o ę

- pisowni wyrazów wielką i małą literą

- pisowni wyrazów ze spółgłoskami zmiękczonymi

- zasad interpunkcyjnych.

Harmonogram działań

Lp.	Zadanie do realizacji	Sposoby realizacji	Odpowiedzialny	Terminy
1.	Przypomnienie budowy słownika ortograficznego.	Zajęcia praktyczne oparte na bezpośrednim doświadczeniu.	Wychowawca	IX 2018r.
2.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z ó wymiennym – teoria.	Poznanie zasady ortograficznej.	Wychowawca	IX 2018r.
3.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z ó wymiennym – praktyka.	Dyktando biegane.	Wychowawca	IX 2018r.
4.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z ó niewymiennym – teoria.	Poznanie zasady ortograficznej.	Wychowawca	IX 2018r.
5.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z ó niewymiennym – praktyka.	Dyktando biegane.	Wychowawca	X 2018r.
6.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z u – teoria.	Poznanie zasady ortograficznej.	Wychowawca	X 2018r.
7.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z u – praktyka.	Dyktando biegane.	Wychowawca	X 2018 r.
8.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z h – teoria.	Poznanie zasady ortograficznej.	Wychowawca	X 2018r.
9.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z h - praktyka.	Dyktando biegane.	Wychowawca	XI 2018r.
10.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z ch – teoria.	Poznanie zasady ortograficznej.	Wychowawca	XI 2018r.
11.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z ch - praktyka.	Dyktando biegane.	Wychowawca	XI 2018r.
12.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z ą, ę – teoria.	Poznanie zasady ortograficznej.	Wychowawca	XI 2018r.
13.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów z ą, ę – praktyka.	Dyktando biegane.	Wychowawca	XII 2018r.
14.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów ze spółgłoskami zmiękczonymi – teoria.	Poznanie zasady ortograficznej.	Wychowawca	XII 2018r.
15.	Nauka i ćwiczenie zasad pisowni wyrazów ze spółgłoskami zmiękczonymi – praktyka.	Dyktando biegane.	Wychowawca	XII 2018r.
16.	Nauka i ćwiczenie pisowni wyrazów wielką i małą literą – teoria.	Poznanie zasady ortograficznej.	Wychowawca	XII 2018r.
17.	Nauka i ćwiczenie pisowni wyrazów wielką i małą literą – praktyka.	Dyktando biegane.	Wychowawca	I 2019r.
18.	Nauka i ćwiczenie stosowania zasad interpunkcyjnych w zdaniach – teoria.	Poznanie zasady ortograficznej.	Wychowawca	I 2019r.
19.	Nauka i ćwiczenie stosowania zasad interpunkcyjnych w zdaniach – praktyka.	Dyktando biegane.	Wychowawca	I 2019r.
20.	Nauka i ćwiczenie pisowni wyrazów z cząstką „nie”.	Poznanie zasady ortograficznej.	Wychowawca	II 2019r.
21.	Nauka i ćwiczenie pisowni wyrazów z cząstką „nie”.	Dyktando biegane.	Wychowawca	II 2019r.
21.	Lato – tworzenie planszy ortograficznej.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	II 2019r.
22.	Lato – tworzenie planszy ortograficznej.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	II 2019r.
23.	Jesień - tworzenie planszy ortograficznej.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	III 2019r.
24.	Jesień - tworzenie planszy ortograficznej.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	III 2019r.
25.	Zima - tworzenie planszy ortograficznej.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	III 2019r.
26.	Zima - tworzenie planszy ortograficznej.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	III 2019r.
27.	Wiosna - tworzenie planszy ortograficznej.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	IV 2019r.
28.	Wiosna - tworzenie planszy ortograficznej.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	IV 2019r.
29.	Powtórzenie poznanych zasad ortografii polskiej. Praca ze słownikiem ortograficznym.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	IV 2019r.
30.	Tworzenie treści własnych dyktand.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	IV 2019r.
31.	Sprawdzanie dyktand.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	V 2019r.
32.	Przeprowadzenie konkursu na mistrza ortografii klasowej.	Konkurs klasowy.	Wychowawca	V 2019r.
33.	Ogłoszenie wyników konkursu na mistrza ortografii klasowej.	Konkurs klasowy.	Wychowawca	V 2019r.
34.	Kalambury ortograficzne.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	V 2019r.
35.	Kalambury ortograficzne.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	VI 2019r.
36.	Kalambury ortograficzne.	Zajęcia praktyczne oparte na działaniu.	Wychowawca	VI 2019r.

 

Oczekiwane  efekty  (korzyści wdrożenia innowacji)

 

W wyniku realizacji innowacji oczekuję następujących efektów:

 

Uczeń:

- zna i potrafi stosować zasady ortograficzne,

- zna wyjątki od reguł ortograficznych,

- potrafi uzasadnić pisownię wyrazów z trudnościami ortograficznymi,

- poszerzył zakres swego słownictwa,

- potrafi korzystać ze słownika ortograficznego,

- przejawia umiejętności spostrzegania, logicznego myślenia, koncentracji,

- zapamiętuje krótkie zdania lub jego fragmenty z zastosowaną trudnością ortograficzną,

- przytacza z pamięci zdania lub jego fragmenty z zastosowaną trudnością ortograficzną,

- umie współpracować w zespole, grupie,

- posiada sprawną koordynację wzrokowo – ruchową,

- czyta głośno, cicho ze zrozumieniem,

- zwraca uwagę na znaki interpunkcyjne,

- wykorzystuje znane wyrazy z trudnościami ortograficznymi do stworzenia plansz związanych z porami roku

- chętnie podejmuje się zadań, pokonuje trudności,

- ma bogatą wyobraźnię,

- jest zainteresowany czytelnictwem,

- jest samokrytyczny i wierzy we własne siły,

- wykorzystuje swe mocne strony i doskonali słabe,

- stosuje wiedzę teoretyczną w praktyce, w sytuacjach życiowych,

- rozwija swoje zainteresowania ortografią i czytaniem,

- umie pisać z pamięci i ze słuchu

 

Nauczyciel:

- podnosi jakość pracy szkoły poprzez prowadzenie dodatkowych zajęć innowacyjnych, rozwijających uzdolnienia uczniów

- wpływa na promocję szkoły w środowisku lokalnym poprzez poszerzenie oferty edukacyjnej szkoły,

- rozwijając umiejętności uczniów, doskonali swój warsztat pracy

- dzięki indywidualizacji procesu edukacyjnego,  wpływa na rozwój każdego ucznia

 

Środki, materiały, sprzęt

 

Do realizacji innowacji nie jest wymagany dodatkowy, ponad posiadany przez uczniów, zasób przyborów szkolnych. W jego skład wchodzą: długopis, kartki, kredki, farby, klej, mazaki.

 

Sprzymierzeńcy innowacji

 

Sprzymierzeńcami innowacji będą: dyrektor szkoły oraz rodzice uczniów.

 

Sposoby oceny
Sposób oceniania uczestników jest bardzo ważnym elementem w procesie nauczania. Odgrywa ważną rolę w motywowaniu uczniów do nauki. Osiągnięcia uczniów kontrolowane będą na bieżąco poprzez ich obserwacje przez nauczyciela. Za wytwory pracy, zaangażowanie, aktywność uczniowie otrzymywać będą pochwały ustne od nauczyciela. Umiejętność zastosowania zdobytej wiedzy teoretycznej sprawdzana będzie poprzez wyniki pracy grup podczas „dyktanda bieganego” – pod koniec zajęć lekcyjnych. Po każdym spotkaniu uczniowie podsumują tematykę zajęć  i określą, czego się danego dnia nauczyli. W ciągu roku szkolnego nastąpi czterokrotne podsumowanie wprowadzanych treści z podziałem na cztery pory roku. W czerwcu 2019r. odbędzie się konkurs, który wyłoni Klasowego Mistrza Ortografii. Do oceny realizacji założonych celów ważne będą opinie uczniów, rodziców, a także innych obserwatorów zajęć.

 

Ewaluacja

 Aby przekonać się, czy innowacja spełniła swoją rolę, tzn. pomogła uczniom udoskonalić umiejętności z zakresu znajomości zasad ortograficznych oraz czytania i pisania ze zrozumieniem, niezbędne jest przeprowadzenie ewaluacji. Celem ewaluacji będzie zdiagnozowanie obszarów sukcesów i niepowodzeń, sprawdzenie, czy innowacyjne metody sprzyjały rozwijaniu wiedzy i umiejętności uczniów.

 

W celu uzyskania informacji zwrotnej nauczyciel przeprowadzi:

 

 - ankietę dotyczącą zadowolenia uczniów z zajęć

 - rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami,

 - rozmowy z rodzicami.

 

Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane w sprawozdaniu oraz udostępnione dyrektorowi szkoły, zainteresowanym rodzicom, a także radzie pedagogicznej.

 

Bibliografia, literatura

 

1. Przetacznik -Gierkowska M. Makiełło – Jarża G.: Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego. Warszawa 1985
2. Gawdzik W.: Ortografia na wesoło i na serio. Warszawa 1995
3. Dr Raabe J.: Zabawy ruchowe w rozwoju psychomotorycznym. Warszawa 2012