Opis innowacji
Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa im. Orła Białego w Czernikowie
Autor: Jolanta Barylska
Temat: ,,Ortografia na wesoło”
Przedmiot: edukacja wczesnoszkolna
Rodzaj innowacji: organizacyjno-metodyczna
Data wprowadzenia: wrzesień 2018 r.
Data zakończenia: maj 2020 r.
Wstęp - uzasadnienie celowości wprowadzenia innowacji:
Zadaniem szkoły na etapie wczesnoszkolnym jest między innymi nauczenie dzieci poprawnego mówienia i pisania. Ważną częścią procesu poprawnej pisowni jest ortografia, której opanowanie wymaga od dzieci dużo systematycznej i wytrwałej pracy. Biorąc pod uwagę własne spostrzeżenia i doświadczenie w pracy z uczniami postanowiłam w oparciu o podstawę programową edukacji wczesnoszkolnej uatrakcyjnić przyswajanie zasad ortografii oraz ich zastosowanie przez uczniów w praktyce. Program ten oferuje odmienne sposoby zgłębiania wiedzy ortograficznej z naciskiem na atrakcyjne gry i zabawy aktywizujące procesy myślowe dzieci oraz wesołe piosenki do melodii powszechnie znanych uczniom. ,,Ortografia na wesoło” to nauka, utrwalanie i usystematyzowanie ich wiedzy. Uświadamia uczniom, że nauka ortografii może być przyjemną zabawą, a także stwarzać takie sytuacje, aby uczniowie mogli samodzielnie pokonywać trudności i odczuwać satysfakcję z osiągniętego sukcesu.
Adresaci innowacji:
Adresatami innowacji są uczniowie klasy drugiej, a następnie trzeciej Szkoły Podstawowej im. Orła Białego w Czernikowie
Czas realizacji innowacji:
Zajęcia innowacyjne odbywać się będą w ramach zajęć dodatkowych, nieodpłatnie w wymiarze jednej godziny w tygodniu w roku szkolnym 2018/2019 i 2019/2020 (od września 2018 r. do maja 2019r . oraz od września 2019r. do maja 2020r.)
Rozmiar przestrzenny:
Zajęcia innowacyjne będą odbywać się w Szkole Podstawowej im. Orła Białego w Czernikowie
Założenia ogólne:
Główne założenia pracy na innowacyjnych zajęciach:
- wykorzystanie wiedzy w praktyce
- zapoznanie i utrwalanie zdobytych wiadomości poprzez zabawę, gry, konkursy, łamigłówki i krzyżówki
- wdrożenie pracy metodami aktywnymi i poszukującymi
Cele innowacji:
- nauka ortografii poprzez aktywne metody i zabawowe formy
- rozbudzenie zainteresowań ortografią poprzez naukę piosenek
- doskonalenie umiejętności stosowania zasad ortografii w praktyce
-wyrabianie nawyku korzystania z różnych źródeł informacji-słowniki ortograficzne, komputer, gry dydaktyczne
- utrwalanie zdobytych wiadomości poprzez zabawy, konkursy, gry, łamigłówki, krzyżówki
- kształtowanie umiejętności pracy indywidualnej i zespołowej
Cele szczegółowe:
- kształtowanie nawyku do posługiwania się słownikiem ortograficznym
- wdrażanie do korzystania z ortograficznych programów komputerowych i gier dydaktycznych
- doskonalenie zasad ortograficznych dotyczących pisowni poprzez naukę i zabawę: ó-u, rz-ż, ch-h,ą-ę, wielkiej litery, spółgłosek miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych, przeczenia ,,nie” z różnymi częściami mowy, końcówek: -ów, -ówka, -ówna, - unek oraz zasad dotyczących interpunkcji: kropki, pytajnika, wykrzyknika, przecinka, dwukropka
- doskonalenie stosowania zasad ortograficznych w pisemnych wypowiedziach (list, ogłoszenie, opowiadanie, zaproszenie, życzenia)
- przygotowanie do udziału w konkursach ortograficznych szkolnych, międzyszkolnych i ogólnopolskich
- rozwijanie umiejętności analizowania trudności ortograficznych
Sposób realizacji - metody i formy:
metody: twórczego rozwiązywania problemów, pokaz, ćwiczenia, oparte na działaniach praktycznych
formy: indywidualna(jednolita i zróżnicowana) oraz grupowa (jednolita i zróżnicowana).
Tematyka zajęć:
Zagadnienia zostały opracowane w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla I etapu edukacyjnego. Są one kontynuacją tematyki I klasy, uzupełniają ją, poszerzają.
Śpiewająca ortografia- to nauka zasad ortograficznych zawartych w piosenkach. Uczniowie zamiast powtarzać kolejny raz reguły ortograficzne, słuchają i bawią się do piosenek z treścią ortograficzną. Dzięki temu szybciej przyswajają i zapamiętują zasady ortograficzne. Muzyka w utworach znana jest wszystkim dzieciom, łatwo wpada w ucho i szybciej pozostaje w pamięci ucznia. Teksty piosenek są źródłem słownictwa do różnorodnych ćwiczeń ortograficznych. Taka forma uatrakcyjnia zajęcia poprzez elementy zabawowe, wpływa relaksacyjnie-pomaga przełamać strach i uprzedzenie przed nauką ortografii. Ułatwia przyswojenie i utrwalenie zasad ortograficznych, wykorzystuje w dzieciach naturalną potrzebę ruchu dostarczając im bodźce wzrokowe i słuchowe.
Kolorowa ortografia- to pamięciowo-wzrokowy sposób uczenia się prawidłowej pisowni pod względem ortograficznym. Atutem jest koncepcja łączenia liter z kolorami, angażując pamięć wzrokową a także słuchową w proces edukacji. Wpływa to na rozwój kreatywnego myślenia i poszerzania wyobraźni.
Gry i zabawy komputerowe- to integracja funkcji wzrokowych, słuchowych i motorycznych. Pomagają szybciej zapamiętywać trudne wyrazy, doskonalą umiejętność czytania, ćwiczą uwagę. Uczenie się ortografii poprzez gry komputerowe jest formą zabawy, ponieważ wywołuje silną motywację. Uczeń nie musi z wysiłkiem angażować uwagi dowolnej lecz mimowolnie uczy się poprawnej pisowni wyrazów.
Harmonogram działań:
Lp. |
Zadanie do realizacji |
Sposoby realizacji |
Odpowiedzialny |
Terminy |
1. |
,,Nie taka ortografia straszna”- zapoznanie z zawartością słownika ortograficznego |
praca ze słownikiem ortograficznym |
Jolanta Barylska |
Wrzesień 2018 r. |
2. |
Wykonanie lapbooka ortograficznego |
tworzenie książki z ilustracjami ortograficznymi |
J.B. |
Wrzesień 2018 r |
3. |
Nauka i ćwiczenia zasad pisania wyrazów z ,,ó” wymiennym |
lizaki ortograficzne, trening ortograficzny
|
J.B. |
Październik 2018 r. |
4. |
Nauka i ćwiczenia zasad pisowni z ,,ó” niewymiennym |
gry i zabawy ortograficzne |
J.B. |
Październik 2018r. |
5. |
Kolorowe dyktanda- sprawdzenie znajomości pisowni z poznanymi trudnościami |
ortograficzne kalambury |
J.B. |
Listopad 2018r |
6. |
Ćwiczenia i pisownia wyrazów z końcówkami:- ów, -ówka, -ówna, |
zabawy i piosenki ortograficzne |
J.B. |
Listopad 2018r. |
7. |
Nauka i ćwiczenia zasad pisowni z ,,u” i końcówką: -,,unek” |
lizaki ortograficzne gry |
J.B. |
Grudzień 2018r. |
8. |
Kolorowe dyktanda- sprawdzenie znajomości pisowni z poznanymi trudnościami |
dyktanda konkursy |
J.B. |
Grudzień 2018r. |
9. |
Ćwiczenia i pisownia wyrazów z ,,h” |
gry, piosenki |
J.B. |
Styczeń 2019 r. |
10. |
Ćwiczenia i pisownia wyrazów z ,,ch” |
gry dydaktyczne |
J.B. |
Styczeń 2019r. |
11. |
Kolorowe dyktanda- sprawdzenie znajomości pisowni z poznanymi trudnościami |
konkursy trening
|
J.B. |
Luty 2019 r. |
12. |
Podsumowanie zdobytych umiejętności |
zabawy ortograficzne |
J.B. |
Luty 2019r. |
13. |
Nauka i ćwiczenia zasad pisania wyrazów z ,,ż” |
gry zabawy ortograficzne |
J.B. |
Marzec 2019r. |
14. |
Nauka i ćwiczenia zasad pisania wyrazów z ,,rz” |
zabawy piosenki |
J.B. |
Marzec 2019 r. |
15. |
Kolorowe dyktanda- sprawdzenie znajomości pisowni z poznanymi trudnościami |
kalambury ortograficzne, konkursy |
J.B. |
Kwiecień 2019r. |
16. |
Ćwiczenia i pisownia wyrazów z ,,ą”, ,,ę” |
gry dydaktyczne |
J.B. |
Kwiecień 2019r. |
17. |
Ćwiczenia i pisownia wyrazów z ,,om, on, em, en” |
zabawy ortograficzne |
J.B. |
Maj 2019r. |
18. |
Podsumowanie zdobytych umiejętności |
konkursy trening |
J.B. |
Maj 2019r. |
19. |
Kolorowe dyktanda- sprawdzenie znajomości pisowni z poznanymi trudnościami w klasie II |
dyktanda konkursy
|
J.B. |
Wrzesień 2019r. |
20. |
Nauka i ćwiczenia zasad pisania z ,,nie” oddzielnie |
zabawy ortograficzne |
J.B. |
Wrzesień 2019r. |
21. |
Nauka i ćwiczenia zasad pisania z ,,nie” łącznie |
piosenki ortograficzne |
J.B. |
Październik2019r. |
22. |
Kolorowe dyktanda- sprawdzenie znajomości pisowni z poznanymi trudnościami |
konkursy trening |
J.B. |
Październik 2019r. |
23. |
Ćwiczenia i pisownia wyrazów ze spółgłoskami miękkimi |
gry zadaniowe |
J.B. |
Listopad 2019r. |
24.. |
Ćwiczenia i pisownia wyrazów dźwięcznymi i bezdźwięcznymi z spółgłoskami |
piosenki zabawy |
J.B. |
Listopad 2019r. |
25. |
Kolorowe dyktanda- sprawdzenie znajomości pisowni z poznanymi trudnościami |
konkursy dyktanda |
J.B. |
Grudzień 2019r. |
26. |
Nauka i ćwiczenia stosowania wielkiej litery w zdaniach |
zabawy ortograficzne |
J.B. |
Grudzień 2019r. |
27. |
Nauka i ćwiczenia stosowania znaków interpunkcyjnych: kropki, przecinka, dwukropka |
piosenki ortograficzne, trening |
J.B. |
Styczeń 2020r. |
28. |
Kolorowe dyktanda- sprawdzenie znajomości pisowni z poznanymi trudnościami |
zabawy, konkursy |
J.B. |
Luty 2020r. |
29. |
Nauka i ćwiczenia stosowania znaków interpunkcyjnych: znaku zapytania i wykrzyknika |
zabawy ortograficzne |
J.B. |
Luty 2020r. |
30. |
Podsumowanie zdobytych umiejętności |
konkursy, trening |
J.B. |
Marzec 2020r. |
31. |
Malowanie ortografii z Ortofrajdkiem |
zabawy ortograficzne |
J.B. |
Marzec 2020r. |
32. |
Przypomnienie poznanych dotąd zasad pisowni ortograficznych |
trening, zabawy, trening
|
J.B. |
Kwiecień 2020r. |
33. |
Eliminacje do Międzyszkolnego Konkursu Ortograficznego |
pisanie dyktanda |
J.B. |
Kwiecień 2020r. |
34. |
Podsumowanie innowacji ortograficznej |
ankieta, rozmowy |
J.B. |
Maj 2020r. |
Oczekiwane efekty (korzyści wdrożenia innowacji:
Dzięki wdrożeniu innowacji pedagogicznej uczniowie lepiej poznają i utrwalą zasady ortograficzne. Zdobędą umiejętność sprawnego wykorzystywania nabytej wiedzy w praktyce i podniosą wyniki edukacyjne. W wyniku zastosowania różnorodnych treści, uczniowie rozwiną w sobie czujność ortograficzną i będą potrafili zastosować i uzasadnić poprawną pisownię. Z zaangażowaniem będą włączali się w konkursy szkolne i pozaszkolne promując tym samym szkołę w środowisku lokalnym czy ogólnopolskim, w rozwiązywanie krzyżówek i łamigłówek oraz dyktanda. Łącząc naukę z zabawą poznają możliwość wykorzystania komputera do nauki ortografii, co ukształtuje w nich pozytywne nastawienie do podejmowania wysiłku intelektualnego.
Uczniowie: aktywnie będą brać udział w zajęciach innowacyjnych i będą zaangażowani w podejmowane działania. W trakcie zajęć będzie im towarzyszyć poczucie odpowiedzialności i konsekwencji za podejmowane decyzje. Zdobędą określone umiejętności i chętnie będą uczestniczyć w konkursach ortograficznych promując tym samym siebie w społeczności uczniowskiej oraz szkołę w środowisku lokalnym.
Nauczyciel: będąc kreatywny i innowacyjny, za pomocą aktywnych metod i odpowiednich form pracy zorganizuje uczniom warsztat pracy na zajęciach umożliwiający osiągnięcie postawionych celów.
Środki, materiały, sprzęt:
papier ksero A4, papier techniczny A3, mazaki, farby, kredki, brystol, komputerowe gry ortograficzne, wiersze, rymowanki, zagadki, krzyżówki, lizaki ortograficzne, karty ortograficzne, gry planszowe, tablica interaktywna
rodzice – wyposażenie uczniów programu w niezbędne przybory
dyrektor – udostępnienie i możliwość korzystania ze sprzętu( komputery, kserokopiarka, drukarka, tablica interaktywna)
rada rodziców – zakup pomocy dydaktycznych(płyt CD z grami ortograficznymi, piosenkami) oraz tonerów
Sposoby oceny:
Sposób oceniania uczestników zajęć jest bardzo ważnym elementem w procesie nauczania-uczenia się. Odgrywa nieodzowną rolę w motywowaniu uczniów do nauki. Osiągnięcia i praca uczniów oceniania będzie w formie pochwały ustnej, umownego znaczka czy gadżetu. W czasie prowadzenia zajęć na bieżąco oceniane będą wytwory pracy uczniów, ich zaangażowanie i aktywność. Umiejętność zastosowania nabytej wiedzy w praktyce sprawdzana będzie poprzez wyniki dyktand, testów pisemnych i ustnych wypowiedzi. Na koniec klasy III odbędzie się Międzyszkolny Konkurs Ortograficzny, który wyłoni ,,Mistrza Ortografii”.
Ewaluacja:
Aby przekonać się, czy innowacja spełniła swoją rolę, tzn. pomogła uczniom udoskonalić umiejętności z zakresu znajomości zasad ortografii i poprawnej pisowni, konieczne będzie przeprowadzenie ewaluacji. Ma ona na celu sprawdzenie czy innowacyjne metody sprzyjały rozwijaniu wiedzy i umiejętności uczniów. Do ewaluacji zostaną wykorzystane następujące narzędzia:
- ankieta dla uczniów
- wyniki konkursów
-wyniki dyktand, testów
-rozmowy indywidualne i grupowe
Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane w sprawozdaniu oraz udostępnione dyrekcji szkoły.
Bibliografia, literatura:
Źródła internetowe
Barański Cz., Uwarunkowania działalności innowacyjnej nauczycieli, Warszawa, WSiP 1986r.
Rusakowska D., Nauczyciel i innowacje pedagogiczne, Warszawa, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1986 r.
Jedut A. Pleskot A., Nauczanie ortografii w klasach I-III, poradnik dla nauczyciela
Gawdzik W., Ortografia na wesoło, 1992r.